Bu yazımda sizlere CHMOD ile ilgili söylenmesi gereken her şeyi söyleyeceğim. Özellikle webmaster’lık hayatına yeni başlayan arkadaşlarımız bu CHMOD işinden çok sıkıntı çekmektedirler. Bunu sizlere anlatabildiğim en kolay ve en anlaşılır şekilde yazmaya çalışıcam. İnşallah beğenirsiniz.
CHMOD Nedir?
Sizlere öncelikle CHMOD’un uzun açıklamasını söyleyeyim. CHMOD, ‘Change Mode’ kelimesinin kısaltılmış halidir. Yani türkçe olarak çevirmek gerekirse ‘Tür Değiştirme’ anlamına gelmektedir.
CHMOD’da 3 adet permission vardır. Permission demek izin demektir. Sizin sıkıntılarınızda bu izin konusu işte.
CHMOD İzinleri:
1) Yazma İzini (w): ‘W‘ alfabesi ingilizce olan ‘Write‘ kelimesinin ilk harfi olarak kısaltılan alfabedir. Yani bizim CHMOD’un ‘yazma’ iznidir.
2) Okuma İzini (r): ‘R’ alfabesi ingilizce olan ‘Read‘ kelimesinin ilk harfi olarak kısaltılan alfabedir. Yani bizim CHMOD’un ‘okuma’ iznidir.
3) Uygulama İzini (x): ‘X’ alfabesi ingilizce olan ‘Execute‘ kelimesinin ikinci harfi olarak belirlenen alfabedir. Yani bizim CHMOD’a verdiğimiz ‘uygulama’ iznidir. Execute’nın türkçe karşılığı, ‘Uygulama’ anlamına gelmektedir.
Şimdi bu açıkladığım maddelerin ilk ikisini anlatmama gerek yoktur heralde. Okuma ve yazma izinlerinin ne anlama geldiğini anlamışsınızdır zaten. Biz gelelim ‘execute’ yani uygulama izinine. Bu uygulama izini sizin belirlediğiniz bir dizinin içeriğinin erişebilir olup olmaması için verilen gerekli izindir.
Ben diğer ıvır zıvır bilgileri geçiyorum kalabalık olmasın diye. Şuan işimize yarayacak bizi idare edecek bilgileri vereceğim. Diğer bilgileri ise ileriki zamanlarda kedinizi biraz daha geliştirdiğiniz zamanlar öğrenebilirsiniz.
CHMOD ayarı yapmaya çalışırken hep duymuşsunuzdur. İşte ne bilim bu klasöre ‘777‘ izini verin veya ‘644‘ izinlerini verin gibi. He şimdi o izinler hangi mantığa göre işler, hangi sayıyı verirsem ne olur diye sorulan sorular için yanıtlıyorum
CHMOD Oktal Sayılar:
CHMOD’da izin verebileceğiniz oktal sayılar tam 8 adettir. Bunları aşağıda açıklamaları ile beraber sizlere sıraladım. İyi incelerseniz klasörlerinize ve/veya dosyalarınıza ona göre izin verirsiniz ve web sitenizin güvenlik düzeyini bir aşama daha yukarı çıkarmış olursunuz.
- 0 : Hepsini/herşeyi reddetmek anlamına gelir. Yani belirtilen dosyaya ve/veya klasöre belirtilen izin grubundaki hiç kimsenin erişemeceğini ve hiç bir müdahale yapılamacağını belirtmektedir. (İzin grubunu nasıl belirleceğimizi aşağıdan anlattım)
- 1 : Sadece uygulama işlemini kabul et (Bu da yalnızca uygulama verilip okuma verilmediği anlamına gelir ki dizine erişimi imkansız hale sokabilir. Bu aslında bir ‘sözde‘ erişimdir. Direkt dosya adresleri bilinmeden erişim gerçekleştirilmez.)
- 2 : Sadece yazma işlemini kabul eder. Dosyanın üzerinde her türlü değişiklik yapabilir fakat okuyamaz veya uygulayamaz.
- 3 : Uygulama ve yazma işlemini kabul eder. Bunun yanında okuyamaz.
- 4 : Sadece okuma işlemini kabul eder. Kişiler dosyanın veya klasörün içindeki verileri sadece okuyabilir fakat hiç bir şekilde müdahale edemezler.
- 5 : Okuma ve uygulama işlemini kabul eder fakat yazamaz.
- 6 : Okuma ve yazma işlemini kabul eder fakat uygulama yapamaz.
- 7 : Tüm erişimlere izin verir. O dosyada ve/veya klasörde izin verilen grup istediği her şeyi yapabilir.
* Mesela şimdi diyelim bir dosyaya ve/veya klasörün CHMOD değerini ‘777’ yapmak istediğinizi varsayalım.
Şimdi buradaki üç sayının ayrı ayrı izinleri vardır.
Nasıl Yani?
777 => Kırmızı ile belirtilen ‘7’ yani ilk baştaki 7 sayısı web sitenin sahibine/yöneticisine verilen izini temsil etmektedir. y sayısı yukarıda belirttiğim gibi tüm erişimlere izin verilmiş bir değerdir. Yani site yöneticisi dosyaya istediği gibi ulaşabilir ve istediği müdahaleyi yapabilir.
777 => Kırmızı ile belirttiğim ‘7’ rakamı yani ortadaki 7 sayısı dosyanın ve/veya klasörün bulunduğu gruptaki kullanıcıların izinlerini temsil etmektedir ve tüm izinleri açıktır.
777 => En son olaraktan belirttiğim kırmızı renkteki ‘7’ rakamı yani en sondaki 7 sayısı ise diğer tüm kullanıcılar için verilen izindir. Yani bir normal site yöneticisi deyimiyle ‘web sitenize giren ziyaretçilerinizin erişim iznidir’.
Şimdi buraya kadar oktal sayıları, izinleri ve anlamlarını öğrenmiş olduk. Aklınıza takılan bir sorun veya soru olursa yorumda belirtirseniz sizlere daha iyi yardımcı olabilirim arkadaşlar.
Ben Bu CHMOD İzin Ayarlarını Nereden Nasıl Yapabilirim?
Şimdi gelelim bu sorunun cevabına. Ben şimdi size en sık kullanılan ve en kolay yöntemi ilk anlatacağım. Tüm webmaster’ların bildiği gibi FTP programları aracılığıyla. Bu FTP programı CuteFTP‘de olabilir, WSFTP‘de olabilir, SmartFTP’de olabilri veya en sık kullanılan FileZilla‘da olabilir.
Ben size bunu şimdi en çok kullanılan FTP programı olan File Zilla üzerinden anlatacağım.
- File Zilla ile sunucumuza bağlanıyoruz.
- CHMOD değerini değiştirmek istediğimiz dosyanın ve/veya klasörün üzerined sağ tıklıyoruz.
- Açılan menüde ‘Dosya İzinleri…‘ yazan bölüme tıklıyoruz.
- Önümüze bir pencere gelecek. İşte o bizim CHMOD değerini vereceğimiz yerdir.
- Oraya örneğin 777 yazıp ‘TAMAM‘ butonuna tıklamamız yeterli olacaktır.
- Zaten orada CHMOD değerini verirken File Zilla bize yardımcı edecektir, yazı girişin üstünde nereye izin verip vermeyeceğini elle belirleyerek o kendi değerini otomatik oluşturabiliyor.
Resim 1
Resim 2
Dosyanın ve/veya Klasörün CHMOD Değerini Nasıl Öğrenebilirim?
- Dosyaların ve klasörlerin listelendiği yerde hepsinin yanında sütunlar ayrılmış ve gerekli bilgileri bulunmaktadır.
- Oradan ‘İzinler‘ başlık sütunde CHMOD değerinin kaç olduğu öğrenebilirsiniz.
Örnek Görüntü İçin Aşağıdaki Resime Göz Atabilirsiniz:
Resim 3
FTP’den Başka Bir Şekilde Değiştiremez miyim Bu CHMOD Ayarlarını?
Elbette değiştirebilirsiniz. Bunun için sunucunuzun cPanel‘ine girerek yapabilirsiniz. cPanel’inizden ‘Dosya Yöneticisi‘ne giriniz, oradan istediğiniz dosya veya klasörün üzerinde sağ tık yaparak ‘Change Permissions‘ seçeneğini yani ‘İzinleri Değiştir‘ seçerek karşınıza gelen ekranda yapabilirsiniz.
Umarım Size Bu Konumda Yardımcı Olmuşumdur. Lütfen Bir Yorumunuzu Eksik Etmeyin.
Post A Comment:
0 comments: